«Καμπάνα» 5,5 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα για τον ΧΥΤΑ Ζακύνθου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Στην καταβολή προστίμου για την αδιανόητη κατάσταση του ΧΥΤΑ Ζακύνθου υποχρεώνεται η Ελλάδα από το Ευρωδικαστήριο.

Η χώρα θα καταβάλει άμεσα 5,5 εκατ. ευρώ και επιπλέον 12.500 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης από σήμερα, έως την πλήρη εφαρμογή της προηγούμενης καταδικαστικής απόφασης του Ευρωδικαστηρίου, η οποία εκδόθηκε πριν από 11 χρόνια.

Μάλιστα στην αυστηρότητα της απόφασης έπαιξε ρόλο το κακό παρελθόν της Ελλάδας στη διαχείριση των απορριμμάτων, όπως ρητά αναφέρεται στην απόφαση.

ΧΥΤΑ Ζακύνθου: Ενας τοίχος θα συγκρατεί τα σκουπίδια

Ο ΧΥΤΑ κατασκευάστηκε το 1996, μέσα στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου. Κατά τη διάρκεια ζωής του επεκτάθηκε τέσσερις (!) φορές νόμιμα και αρκετές φορές παράνομα, φτάνοντας τα 92.000 τ.μ. και στην ουσία λειτουργούσε ως χωματερή στην οποία πετάγονταν χύδην τα πάντα. Βάσει υπολογισμών, έως τον Δεκέμβριο του 2017 που ο ΧΥΤΑ έκλεισε οριστικά, είχε δεχθεί περίπου 528.600 τόνους σκουπιδιών, 25.000-27.000 τόνους τον χρόνο.

Οι καταγγελίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο νησί οδήγησαν την υπόθεση στην Ε.Ε. και το 2014 η Ελλάδα καταδικάστηκε για πρώτη φορά από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όπως θύμισε χθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με ανακοίνωσή του, η Ελλάδα καταδικάστηκε το 2014 επειδή «δεν είχε θέσει τέρμα στη λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ) ευρισκόμενου στο θαλάσσιο εθνικό πάρκο της Ζακύνθου, φυσικό οικότοπο της θαλάσσιας χελώνας «Caretta -Caretta», ενώ ο χώρος αυτός ήταν κορεσμένος και δυσλειτουργικός, με αποτέλεσμα να θέτει σε κίνδυνο την υγεία και το περιβάλλον».

Μετά την ψυχρολουσία, οι αρχές διέταξαν τη διακοπή λειτουργίας του ΧΥΤΑ, ο οποίος όμως εξακολούθησε να λειτουργεί έως το 2017 (σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, τουλάχιστον έως το 2020), ελλείψει εναλλακτικής. Ετσι η Ελλάδα παραπέμφθηκε εκ νέου το 2023 στο Ευρωδικαστήριο.

Όπως αναφέρει η χθεσινή ανακοίνωση, «το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, κατά τον κρίσιμο χρόνο που ορίζεται στην προειδοποιητική επιστολή, δηλαδή στις 28 Ιουνίου 2017, η Ελλάδα ούτε είχε προβλέψει σχέδιο διευθέτησης ώστε να συνεχιστεί η λειτουργία του ΧΥΤΑ Ζακύνθου σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, ούτε είχε παύσει τη λειτουργία του ΧΥΤΑ. Επιπλέον, ο ΧΥΤΑ Ζακύνθου συνέχισε να δέχεται απόβλητα μέχρι τα τέλη του 2017.

Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο υποχρεώνει την Ελλάδα σε καταβολή χρηματικής ποινής ύψους 12.500 ευρώ ανά ημέρα καθυστέρησης από τη δημοσίευση της σημερινής απόφασης έως την ημερομηνία εκτέλεσης της απόφασης του 2014, καθώς και σε καταβολή κατ’ αποκοπήν ποσού ύψους 5.500.000 ευρώ στην Επιτροπή. Τα ποσά των κυρώσεων δικαιολογούνται από τη σοβαρότητα της παράβασης. Η παράβαση ενέχει σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία».

Μάλιστα έπαιξε ρόλο και το… κακό παρελθόν της χώρας στη διαχείριση απορριμμάτων. «Επιπλέον, το Δικαστήριο συνεκτίμησε τον μεγάλο αριθμό αποφάσεων με τις οποίες διαπιστώθηκε κατά το παρελθόν ότι η Ελλάδα είχε παραβεί τις υποχρεώσεις της σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων, τον αριθμό των περιπτώσεων στις οποίες το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο κράτος μέλος είχε παραλείψει να εκτελέσει αποφάσεις του Δικαστηρίου στον τομέα αυτόν, το γεγονός ότι η παράβαση συνεχίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη δημοσίευση της απόφασης του 2014, καθώς και την ικανότητα πληρωμής του κράτους μέλους».

Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έδωσε σε δημόσια διαβούλευση τον Φεβρουάριο μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ. Λόγω της τραγικής κατάστασης του ΧΥΤΑ και της μεγάλης έκτασης που αυτός καταλαμβάνει, οι μελετητές προτείνουν να κατασκευαστεί ένας τεράστιος τοίχος που θα στηρίξει τον ΧΥΤΑ και περιμετρικοί αναβαθμοί (πεζούλες), ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χώρος για να «απλωθούν» τα σκουπίδια «προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ανάγλυφο ήπιων κλίσεων». Το κόστος της αποκατάστασης του ΧΥΤΑ εκτιμήθηκε σε 5,2 εκατ. ευρώ.