Το τέλος μιας εποχής: Το MTV «σβήνει» τα μουσικά του κανάλια

Με μια ανακοίνωση που συγκλονίζει όποιον μεγάλωσε μαζί με βίντεο-κλιπ και μουσικές εκπομπές, το MTV προχωρά στο σταδιακό κλείσιμο όλων των θεματικών μουσικών καναλιών του — όπως τα MTV Music, MTV 80s, MTV 90s, MTV Live και άλλα — θέτοντας ένα ορόσημο για το τέλος μιας κουλτούρας που σημάδεψε δεκαετίες.

Η ιδέα ότι η μουσική ως τηλεοπτικό «φαίνεσθαι» φτάνει στο τέλος δεν είναι απλώς μια ριζική απόφαση στα μέσα επικοινωνίας. Είναι μια αναγνώριση ότι ο τρόπος με τον οποίο η νέα γενιά καταναλώνει ήχο και εικόνα έχει αλλάξει ριζικά. Το MTV ανέκαθεν ήταν περισσότερο από κανάλι — ήταν ένας θεσμός που συνέδεσε μουσική, μόδα, στάση ζωής και δυνατές εικόνες. Πλέον όμως, ο ρόλος αυτός μοιάζει ξεθωριασμένος.

Η απόφαση, που εφαρμόζεται ήδη για το Ηνωμένο Βασίλειο — όπου τα ειδικά μουσικά MTV κανάλια θα σταματήσουν να εκπέμπουν από τις 31 Δεκεμβρίου — αναμένεται να επεκταθεί και σε άλλες χώρες. Το βασικό MTV κανάλι (MTV HD) θα συνεχίσει να υπάρχει, όμως με έμφαση σε reality, τηλεοπτικά σόου και περισσότερο «ψυχαγωγικό» περιεχόμενο παρά μουσική παράδοση.

Οι αντιδράσεις από το κοινό ήταν άμεσες και φορτισμένες. Ανάμεσα στα σχόλια στα social media ακούγονται φράσεις όπως «έσβησε η καρδιά της μουσικής τηλεόρασης» ή «το MTV πέθανε τη μέρα που σταμάτησε να παίζει μουσικά βίντεο». Με πολλούς να βιώνουν την κίνηση ως νοσταλγικό αποχαιρετισμό σε μια εποχή που τα μουσικά κανάλια ήταν καθημερινή παρέα.

Αλλά η αλλαγή αυτή δεν έρχεται σε κενό. Οι αιτίες είναι εμφανείς: η κυριαρχία πλατφορμών όπως το YouTube, το TikTok και υπηρεσιών streaming άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι καλλιτέχνες προσεγγίζουν το κοινό τους. Τα βίντεο δεν «περιμένουν» πλέον σε τηλεοπτικές ώρες· εμφανίζονται άμεσα, σε mobile συσκευές, μέσα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το MTV, όσο και αν προσπάθησε να προσαρμοστεί, φαίνεται πως έχασε το προβάδισμα σε αυτόν τον ανταγωνισμό.

Η απόφαση αυτή θέτει ερωτήματα: Τι χάνεται όταν ένα κανάλι όπως το MTV σταματά να παίζει μουσική; Ποιο είναι το κενό που αφήνει στην πολιτιστική μνήμη; Πόσο εύκολα αντικαθίσταται η μαγεία του να παρακολουθείς ένα βίντεο που πρωτοπροβάλλεται, μαζί με ένα κοινό που το συζητά και το αναπαράγει;

Για πολλούς, η απάντηση είναι: δεν αντικαθίσταται. Η τηλεοπτική εμπειρία, η συγκέντρωση γύρω από ένα πρόγραμμα, η αίσθηση ότι συμμετέχεις σε ένα ρεύμα νέων μουσικών εκπλήξεων — όλα αυτά αποκτούν πλέον άλλο χαρακτήρα μέσα στο ψηφιακό τοπίο. Το MTV, όποτε και όπως συνεχίσει, θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, να γίνει brand και πλατφόρμα παρά κανάλι μουσικής τηλεόρασης.

Το κλείσιμο των μουσικών καναλιών MTV είναι, πάνω απ’ όλα, το σημείο στο οποίο ένα σύμβολο της ποπ κουλτούρας παραχωρεί τη θέση του σε νέα μέσα και νέες συνήθειες. Όμως, και αν τα βίντεο φεύγουν από τις οθόνες της τηλεόρασης, το όνομα “MTV” θα παραμένει ως ο θρύλος που έφερε τη μουσική στην εικόνα...σαν σημείο αναφοράς για μια άλλη εποχή.