Η δήλωση του Μπιλ Γκέιτς για την κλιματική αλλαγή που κανένας δεν περίμενε

Ο Μπιλ Γκέιτς πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα υπαρκτό και σοβαρό πρόβλημα, αλλά όχι το τέλος του πολιτισμού.

Σε νέο υπόμνημά του με τίτλο «Σκληρές αλήθειες για το κλίμα», ο ιδρυτής της Microsoft υποστηρίζει ότι ήρθε η ώρα για μια «στρατηγική στροφή» στη μάχη κατά της υπερθέρμανσης: αντί η ανθρωπότητα να μετρά δέκατα βαθμού, να μετρά ανθρώπινες ζωές.

Από το διοξείδιο στον άνθρωπο

Στο κείμενο των 17 σελίδων που δημοσιοποίησε το Ίδρυμα Γκέιτς, ο Αμερικανός επιχειρηματίας υποστηρίζει πως η παγκόσμια πολιτική για το κλίμα έχει εγκλωβιστεί σε «μια καταστροφική εμμονή με τις εκπομπές».

«Ξοδεύουμε δισεκατομμύρια για να μειώσουμε το CO₂, ενώ παραβλέπουμε τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις που μπορούν να σώσουν ζωές τώρα», σημειώνει.

Για τον Γκέιτς, ο πραγματικός στόχος δεν είναι η επίτευξη μηδενικών εκπομπών, αλλά η μείωση της ανθρώπινης δυστυχίας, ιδίως στις πιο φτωχές χώρες που πλήττονται περισσότερο από ασθένειες, πείνα και έλλειψη υποδομών.

«Αν έπρεπε να διαλέξω…»

Σε συνάντηση με δημοσιογράφους, ο Γκέιτς προκάλεσε αντιδράσεις με μια ωμή αλλά χαρακτηριστική φράση:

«Αν έπρεπε να επιλέξω ανάμεσα στο να εξαλειφθεί η ελονοσία ή να μειωθεί η θερμοκρασία του πλανήτη κατά 0,1 βαθμό, θα προτιμούσα το πρώτο. Οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το μέγεθος της δυστυχίας που υπάρχει ήδη σήμερα.»

Το μήνυμά του είναι σαφές: η υπερθέρμανση της Γης είναι σημαντική, αλλά η φτώχεια, η αρρώστια και η άνιση ανάπτυξη σκοτώνουν πολύ περισσότερους ανθρώπους κάθε χρόνο.

Η νέα ιεραρχία των προτεραιοτήτων

Ο συνιδρυτής της Microsoft έχει αφιερώσει την τελευταία δεκαετία στους στόχους του Ιδρύματος Γκέιτς, που χρηματοδοτεί δράσεις για την υγεία, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη παγκοσμίως, από τον αγώνα κατά του HIV/AIDS μέχρι την εξάλειψη της ελονοσίας.

Το 2015 ίδρυσε και την Breakthrough Energy, με στόχο την επιτάχυνση της καινοτομίας στην καθαρή ενέργεια.

Τώρα, όμως, θέτει ένα κρίσιμο ερώτημα ενόψει της διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα που θα πραγματοποιηθεί στη Βραζιλία:

«Τα λίγα χρήματα που έχουμε, τα ξοδεύουμε στα σωστά πράγματα;»

Η πίστη στην καινοτομία

Παρά τις προειδοποιήσεις, ο Γκέιτς παραμένει αισιόδοξος. Θεωρεί ότι ο ρυθμός προόδου στην καθαρή ενέργεια είναι ταχύτερος από ποτέ.

Η πτώση του κόστους για την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, η πρόοδος στις μπαταρίες και η συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια «ήπια μετάβαση», όπως τη χαρακτηρίζει, χωρίς καταστροφές και χωρίς πανικό.

«Η τεχνολογία θα περιορίσει την υπερθέρμανση πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο νομίζουμε. Το ζήτημα είναι να διατηρήσουμε τους ανθρώπους ζωντανούς και υγιείς μέχρι τότε», λέει.

«Δεν αξίζει πάντα τον κόπο»

Ο Γκέιτς υπογραμμίζει ότι η διεθνής βοήθεια για τις αναπτυσσόμενες χώρες έχει μειωθεί δραματικά, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να οδηγούν τις περικοπές. Αναφέρει ως παράδειγμα τη Gavi, την παγκόσμια σύμπραξη για τα εμβόλια, η οποία θα έχει 25% λιγότερα κονδύλια τα επόμενα χρόνια.

«Η Gavi μπορεί να σώσει μια ζωή με μόλις 1.000 δολάρια. Αντίθετα, δαπανούμε εκατομμύρια για να αποφύγουμε 10.000 τόνους εκπομπών. Απλώς δεν αξίζει τον κόπο», τονίζει.

Η ουσία του επιχειρήματός του είναι απλή: η ανθρώπινη ανθεκτικότητα, όχι μόνο η μείωση των ρύπων, είναι η πραγματική άμυνα απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

«Η κλιματική αλλαγή είναι πρόβλημα, όχι αποκάλυψη»

Σύμφωνα με το University of Chicago Climate Impact Lab, η προβλεπόμενη θνησιμότητα από την κλιματική αλλαγή μειώνεται πάνω από 50% όταν λαμβάνεται υπόψη η αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη των επόμενων δεκαετιών.

Αυτή η διαπίστωση, γράφει ο Γκέιτς, δείχνει ότι η πρόοδος είναι το καλύτερο εμβόλιο απέναντι στην καταστροφολογία.

«Δεν χρειάζεται να πανικοβληθούμε», επιμένει. «Χρειάζεται να επενδύσουμε στην καινοτομία και στους ανθρώπους. Η τεχνολογία δεν θα μας σώσει από μόνη της, αλλά χωρίς αυτήν, δεν θα τα καταφέρουμε.»

Ένας ρεαλιστής ανάμεσα στους οραματιστές

Ο Μπιλ Γκέιτς δεν αρνείται την κλιματική κρίση· απλώς τη μεταφράζει με όρους ρεαλισμού και προτεραιοτήτων. Στον κόσμο του, το θερμόμετρο της ανθρωπότητας δεν είναι η μέση θερμοκρασία της Γης, είναι το ποσοστό των παιδιών που επιβιώνουν, των ασθενειών που θεραπεύονται και των κοινοτήτων που βγαίνουν από τη φτώχεια.

Και αυτό, για τον ίδιο, είναι το μόνο μέτρο που πραγματικά αξίζει να αλλάξει.