Σήμερα έμαθα: Η πρώτη selfie τραβήχτηκε το 1839

Πολύ πριν από τα smartphones, τα φίλτρα και τα hashtags, ένας νεαρός άνδρας στη Φιλαδέλφεια στάθηκε μπροστά από τον φακό της κάμεράς του και άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία.

Το όνομά του ήταν Ρόμπερτ Κόρνελιους και χωρίς να το γνωρίζει, έγινε ο πρώτος άνθρωπος που τράβηξε selfie.

Ήταν το 1839, χρονιά - ορόσημο για τη φωτογραφία. Η εφεύρεση της νταγκεροτυπίας, της πρώτης πρακτικής μεθόδου φωτογράφησης, είχε μόλις φτάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Γαλλία. Ο Κόρνελιους, που εργαζόταν στο οικογενειακό κατάστημα φωτιστικών και χημικών, γοητεύτηκε από τη νέα τεχνολογία και αποφάσισε να πειραματιστεί.

Στήνοντας μια πρόχειρη κάμερα πίσω από το μαγαζί του, τοποθέτησε προσεκτικά το φακό, αφαίρεσε το καπάκι για να ξεκινήσει η έκθεση, έτρεξε μπροστά και στάθηκε ακίνητος για περίπου ένα λεπτό, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Στη συνέχεια επέστρεψε για να καλύψει ξανά τον φακό. Όταν ανέπτυξε τη φωτογραφία, είδε κάτι που κανείς δεν είχε ξαναδεί: το δικό του πρόσωπο, παγωμένο στον χρόνο.

Πάνω στο πίσω μέρος της μεταλλικής πλάκας έγραψε με περηφάνια:

“The first light picture ever taken. 1839.”
— «Η πρώτη φωτογραφία φωτός που τραβήχτηκε ποτέ.»

@wikipedia.org

Το αποτέλεσμα δεν ήταν απλώς τεχνικά εντυπωσιακό· ήταν και απόλυτα προσωπικό. Για πρώτη φορά, ο άνθρωπος γινόταν και καλλιτέχνης και θέμα, παρατηρητής και αντικείμενο. Ο Κόρνελιους, χωρίς να το γνωρίζει, εγκαινίασε κάτι που θα γινόταν κοινωνικό φαινόμενο σχεδόν δύο αιώνες αργότερα.

Η εικόνα του, με το ελαφρώς ανασηκωμένο βλέμμα και το αδέξιο φως, σήμερα φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Θεωρείται η πρώτη ανθρώπινη φωτογραφία στην ιστορία, αλλά και η πρώτη στιγμή όπου η τεχνολογία της εικόνας έγινε εργαλείο προσωπικής ταυτότητας.

Περισσότερο από 180 χρόνια μετά, δισεκατομμύρια άνθρωποι επαναλαμβάνουν την ίδια χειρονομία: στρέφουν τον φακό προς τον εαυτό τους για να αιχμαλωτίσουν μια στιγμή, ένα συναίσθημα, μια εκδοχή του ποιοι είναι. Από το σκοτεινό εργαστήριο του Κόρνελιους ως τα stories του Instagram, η ανάγκη να αφήσουμε το πρόσωπό μας μέσα στον χρόνο παραμένει η ίδια, μόνο τα μέσα άλλαξαν.