Σήμερα έμαθα: Οι αρχαίοι Πέρσες έπαιρναν αποφάσεις... δυο φορές, μια νηφάλιοι και μια μεθυσμένοι

Στην αρχαία Περσία, η λήψη αποφάσεων δεν ήταν απλή υπόθεση. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, τον “πατέρα της Ιστορίας”, οι Πέρσες είχαν μια εντυπωσιακά ιδιόρρυθμη πρακτική: κάθε σημαντική απόφαση έπρεπε να δοκιμαστεί δύο φορές. Μία υπό το φως της λογικής και μία υπό την επίδραση του κρασιού.

Η λογική πίσω από αυτή την παράξενη μέθοδο ήταν, κατά έναν τρόπο, φιλοσοφική. Οι Πέρσες πίστευαν ότι η αλήθεια δεν κρύβεται μόνο στη νηφαλιότητα, αλλά και στην ελευθερία του νου που φέρνει η μέθη. Αν μια ιδέα ακουγόταν καλή και στις δύο καταστάσεις, τόσο όταν το μυαλό ήταν ψύχραιμο όσο και όταν ήταν απελευθερωμένο από τα κοινωνικά φίλτρα, τότε θεωρούσαν ότι άξιζε να εφαρμοστεί.

Αντίστοιχα, αν κάποια πρόταση φαινόταν έξυπνη στο μεθύσι αλλά γελοία την επόμενη μέρα, απορριπτόταν χωρίς δεύτερη σκέψη. Έτσι, κάθε ζήτημα περνούσε από μια διπλή «δοκιμασία συνείδησης»: του λογικού και του συναισθήματος.

Ο Ηρόδοτος σημειώνει επίσης ότι το κρασί είχε ιδιαίτερη θέση στην περσική κοινωνία. Δεν θεωρούνταν όργανο απώλειας του ελέγχου, αλλά πηγή ειλικρίνειας και αποκάλυψης της αληθινής σκέψης. Σε μια εποχή όπου η ιεραρχία και ο φόβος μπορούσαν να πνίξουν τη φωνή του ατόμου, η μέθη λειτουργούσε σαν εργαλείο ισότητας, έστω προσωρινής.

Από μια σύγχρονη σκοπιά, η συνήθεια αυτή μοιάζει παράλογη ή επικίνδυνη. Όμως, αν το σκεφτούμε βαθύτερα, κρύβει μια μορφή σοφίας: κάθε σημαντική απόφαση αξίζει να εξεταστεί όχι μόνο με το μυαλό, αλλά και με την καρδιά.

Ίσως οι Πέρσες να είχαν βρει, κατά τύχη, μια πρώιμη εκδοχή αυτού που σήμερα λέμε “sleep on it” ή, στην περίπτωσή τους, “drink on it”.