Η διαφήμιση τζιν της δεκαετίας του ’80 που είχε προκαλέσει σάλο: «Το γυναικείο βλέμμα στο ανδρικό σώμα»

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν το τζιν θεωρούνταν ξεπερασμένο και η Levi’s πάλευε να ξαναβρεί τη θέση της στη μόδα, ένα τηλεοπτικό σποτ κατάφερε όχι απλώς να σώσει ένα brand, αλλά να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η διαφήμιση κοιτά το ανδρικό σώμα.

Η διαφήμιση Launderette, που προβλήθηκε για πρώτη φορά την Boxing Day του 1985, δεν έγινε θρυλική μόνο για την αισθητική της. Έγινε σημείο καμπής.

Για πρώτη φορά, το ανδρικό σώμα δεν παρουσιαζόταν ως σύμβολο δύναμης ή εξουσίας, αλλά ως αντικείμενο επιθυμίας, μέσα από ξεκάθαρα γυναικεία ματιά.

Το πλυντήριο που άλλαξε τη διαφήμιση

Το σκηνικό είναι απλό και σχεδόν κινηματογραφικό. Ένα αμερικανικό laundromat που θυμίζει δεκαετία του ’50. Ένας νεαρός άνδρας, άγνωστος στο ευρύ κοινό τότε, μπαίνει ατάραχος στον χώρο. Είναι ο Νικ Κέιμεν. Χωρίς υπερβολές, χωρίς βιασύνη, αρχίζει να βγάζει τα ρούχα του μπροστά στα βλέμματα των γυναικών που βρίσκονται εκεί.

Στο πλυντήριο καταλήγουν ένα μαύρο T-shirt και το Levi’s 501 τζιν. Εκείνος μένει με ένα λευκό μποξεράκι, ενώ στο background παίζει η αισθησιακή διασκευή του “I Heard It Through the Grapevine” του Marvin Gaye. Δεν υπάρχει πρόκληση με τον κλασικό διαφημιστικό τρόπο. Υπάρχει αυτοπεποίθηση, άνεση και ένα βλέμμα που δεν ανήκει στον άνδρα, αλλά στις γυναίκες που τον παρατηρούν.

Όταν το ανδρικό σώμα έγινε αντικείμενο πόθου

Η αντίδραση ήταν άμεση. Η διαφήμιση συζητήθηκε όσο λίγες. Οι πωλήσεις του Levi’s 501 εκτοξεύθηκαν κατά περίπου 800%, επαναφέροντας το τζιν στην κορυφή της μόδας. Όμως η πραγματική της δύναμη δεν ήταν εμπορική — ήταν πολιτισμική.

Όπως εξηγούν ειδικοί στα media, η Launderette ήταν από τις πρώτες mainstream διαφημίσεις που έβαλαν ξεκάθαρα στο κέντρο τη γυναικεία επιθυμία. Μέχρι τότε, η διαφήμιση λειτουργούσε σχεδόν αποκλειστικά με τη σεξουαλικοποίηση του γυναικείου σώματος. Εδώ, το σενάριο αντιστράφηκε.

Δεν είναι τυχαίο ότι το concept υπογράφηκε από την Barbara Nokes, συνιδρύτρια της BBH. Η οπτική ήταν γυναικεία, όχι ως αντίδραση, αλλά ως φυσική αφήγηση.

Ο «νέος άνδρας» πριν ακόμη ονομαστεί

Η εικόνα του Νικ Κέιμεν δεν ήταν αυτή του macho ή του κυρίαρχου αρσενικού. Ήταν νεανικός, σχεδόν ευάλωτος, ήρεμος μέσα στο βλέμμα των άλλων. Αυτή η εκδοχή ανδρισμού προμήνυε το πρότυπο του “New Man”: ενός άνδρα πιο συναισθηματικού, λιγότερο δεσμευμένου από παραδοσιακούς ρόλους και πιο άνετου με το σώμα του.

Η επιρροή ξεπέρασε τη διαφήμιση. Τα μποξεράκια έγιναν μόδα, το τραγούδι του Marvin Gaye γνώρισε νέα επιτυχία, ενώ ο ίδιος ο Κέιμεν απέκτησε διεθνή φήμη και άνοιξε τον δρόμο για μουσική καριέρα, προσελκύοντας μέχρι και το ενδιαφέρον της Madonna.

Κάτι πολύ περισσότερο από ένα διαφημιστικό σποτ

Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά, η Launderette δεν θεωρείται απλώς ένα επιτυχημένο διαφημιστικό. Θεωρείται πολιτισμικό ορόσημο. Ένα σποτ που δεν πούλησε μόνο τζιν, αλλά επαναπροσδιόρισε το ποιος κοιτά, ποιος επιθυμεί και ποιος γίνεται αντικείμενο θέασης.

Σε μια εποχή που η συζήτηση γύρω από το βλέμμα, το φύλο και την εκπροσώπηση παραμένει πιο επίκαιρη από ποτέ, η διαφήμιση της Levi’s από το 1985 μοιάζει λιγότερο «παλιά» και περισσότερο προφητική. Ένα απλό πλυντήριο, ένας άνδρας με τζιν — και μια ματιά που άλλαξε τους κανόνες.