Σήμερα έμαθα: Όταν εξαφανίστηκαν 10 ολόκληρες ημέρες ‑ Για πάντα

Το ημερολόγιο με το οποίο μετράμε τον χρόνο σχεδόν σε ολόκληρο τον πλανήτη δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται.

Το Γρηγοριανό ημερολόγιο, που χρησιμοποιούμε μέχρι και σήμερα, θεσπίστηκε το 1582 και, για να διορθώσει ένα μαθηματικό λάθος αιώνων, «εξαφάνισε» δέκα ολόκληρες ημέρες από την ιστορία. Για όσους ζούσαν εκείνη την εποχή, ο χρόνος κυριολεκτικά… πήδηξε μπροστά.

Μέχρι τότε, ο δυτικός κόσμος χρησιμοποιούσε το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο είχε εισαχθεί από τον Ιούλιο Καίσαρα το 45 π.Χ. Το πρόβλημα ήταν ότι το Ιουλιανό ημερολόγιο υπολόγιζε το έτος λίγο μεγαλύτερο από όσο είναι στην πραγματικότητα. Η διαφορά ήταν μόλις 11 λεπτά τον χρόνο, όμως μέσα στους αιώνες αυτό το μικρό λάθος συσσωρεύτηκε και είχε ως αποτέλεσμα οι εποχές να «γλιστρούν» όλο και πιο μακριά από τις ημερολογιακές τους θέσεις.

Όταν ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ αποφάσισε να βάλει τάξη στο χάος, η λύση ήταν ριζική. Έτσι, τον Οκτώβριο του 1582, σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, μετά την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου ακολούθησε απευθείας η Παρασκευή 15 Οκτωβρίου. Οι ημερομηνίες από 5 έως 14 Οκτωβρίου απλώς δεν υπήρξαν ποτέ. Κάποιοι κοιμήθηκαν στις 4 του μήνα και ξύπνησαν… δέκα μέρες αργότερα.

Η αλλαγή, όμως, δεν έγινε παντού ταυτόχρονα. Πολλές χώρες αντιμετώπισαν το νέο ημερολόγιο με καχυποψία, είτε για πολιτικούς είτε για θρησκευτικούς λόγους. Η Βρετανία και οι αποικίες της, για παράδειγμα, υιοθέτησαν το Γρηγοριανό ημερολόγιο μόλις το 1752, «χάνοντας» τότε 11 ημέρες. Υπάρχουν μάλιστα ιστορικές αναφορές για ανθρώπους που διαμαρτύρονταν ότι τους «έκλεψαν» μέρες από τη ζωή τους ή από τον μισθό τους.

Σήμερα, το Γρηγοριανό ημερολόγιο θεωρείται ένα από τα πιο ακριβή συστήματα μέτρησης του χρόνου που έχει επινοήσει ο άνθρωπος. Κι όμως, πίσω από τις ημερομηνίες που θεωρούμε δεδομένες, κρύβεται μια απόφαση που απέδειξε ότι ο χρόνος δεν είναι μόνο φυσικό φαινόμενο, αλλά και ανθρώπινη σύμβαση. Και κάποτε, για να μπει σε τάξη, χρειάστηκε να χαθούν δέκα ολόκληρες μέρες – σαν να μην υπήρξαν ποτέ.