Σαν σήμερα: Ο βιομήχανος που καθιέρωσε το οκτάωρο και την πενθήμερη εργασία

Ο Χένρι Φορντ ήταν ο δημιουργός μιας από τις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες στον κόσμο. Η «Ford Motor Co.» ιδρύθηκε από τον ίδιο το 1903. Είχε τότε να ανταγωνιστεί 88 ακόμα εταιρείες. Μπορεί ο ίδιος να ήταν γνωστός από τους αγώνες ράλι, αλλά κανένας δεν στοιχημάτιζε πάνω του πως θα τα καταφέρει και στον επιχειρηματικό τομέα.

Η εταιρεία αρχικά είχε 10 υπαλλήλους και το συνολικό της κεφάλαιο έφτανε τα 28.000 δολάρια. Ωστόσο, η σκέψη για επένδυση στα οικονομικά αυτοκίνητα απέδωσε καρπούς. Το πρώτο αυτοκίνητο ήταν το «Model A», που πούλησε αρκετά κομμάτια. Ο Φόρντ όμως είχε ήδη θέσει τους στόχους του ψηλότερα.

Μέχρι το 1908, η εταιρεία παρουσίασε αρκετά επιτυχημένα μοντέλα που πήγαν καλά σε αγώνες. Ωστόσο η μεγάλη εμπορική επιτυχία ήρθε το 1908 με το «Τ». Μπορούσε να επιδιορθωθεί πανεύκολα, ενώ στη συναρμολόγηση του χρησιμοποιήθηκε ένα κράμα ατσαλιού που το έκανε ελαφρύτερο και πιο γρήγορο. Αλλά η πιο ριζοσπαστική αλλαγή ήταν η τοποθέτηση του τιμονιού στα αριστερά, κάτι που αργότερα καθιερώθηκε στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Ωστόσο, η μεγαλύτερη συμβολή του Φόρντ ήταν εκείνη στην εργοστασιακή παραγωγή. Το παράξενο είναι πως εμπνεύστηκε την διαδικασία της από ένα σφαγείο χοίρων. Σύμφωνα με αυτήν, κάθε εργάτης είχε μια πολύ συγκεκριμένη εργασία πάνω στο αυτοκίνητο όταν αυτό περνούσε από μπροστά του πάνω στο μηχάνημα που το μετέφερε. Η αλυσίδα αυτή άλλαξε εντελώς της γραμμή παραγωγής, όχι μόνο στα αυτοκίνητα αλλά και στα περισσότερα εργοστάσια.

Η γραμμή αυτή μείωσε τον χρόνο κατασκευής ενός αυτοκίνητου, από 12 ώρες σε μόλις μιάμιση ώρα, μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος παραγωγής του. Το 1914 είχαν παραχθεί 308.162 περισσότερα αυτοκίνητα, απ’ όσα είχαν παραγάγει συνολικά οι 300 κατασκευαστές εκείνη την εποχή.

Παρά τις μεγάλες ιδιοτροπίες του, τον αντισημιτισμό του και το αξεπέραστο πείσμα του, ο Φόρντ υπήρξε καλός εργοδότης. Το ημερομίσθιο στο εργοστάσιο του ήταν διπλάσιο από εκείνο σε ολόκληρες τις ΗΠΑ. Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1926, ο Φόρντ μείωσε το ωράριο από εννέα ώρες σε οκτώ για τους υπαλλήλους του και τους εξασφάλισε μια δεύτερη αργία, εκείνη του Σαββάτου, καθιερώνοντας με αυτόν τον τρόπο την πενθήμερη εργασία.

Ήταν ταυτόχρονα ο πρώτος εργοδότης που απαγόρευσε το κάπνισμα, αφού ήταν από τους πρώτους που πίστευαν πως έκανε κακό στην υγεία. Σήμερα, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες της μεσαίας τάξης, κάνοντας πιο προσιτή την αγορά του αυτοκινήτου, ενώ το οκτάωρο, η πενθήμερη εργασία και ο υψηλότερος μισθός βελτίωσαν τη ζωή των εργατών, κυρίως όταν και άλλοι ακολούθησαν το παράδειγμά του.

Πέθανε στα 83 του, στις 7 Απριλίου του 1947. Ο εγγονός του αποκατέστησε την σχέση της οικογένειας με την εβραϊκή κοινότητα και έκανε ξανά κερδοφόρα την επιχείρηση. Ο τρόπος που ο Χένρι Φορντ πάντως διοίκησε την επιχείρηση του πήρε το όνομα του. Ονομάστηκε φορντισμός.