Η θρησκεία στην Ευρώπη: Από την αθεΐα στη βαθιά χριστιανική πίστη

Οι Ευρωπαίοι είναι γενικά λιγότερο θρησκευόμενοι από τους ανθρώπους σε άλλα μέρη του κόσμου. Ωστόσο, στην Ευρώπη, μερικές φορές υπάρχουν σημαντικές διαφορές στα επίπεδα θρησκευτικής δέσμευσης, σύμφωνα με μια ανάλυση πρόσφατων ερευνών του Pew Research Center σε 34 χώρες.

Τι σημαίνει να είσαι «βαθιά θρησκευόμενος»; Στην ανάλυσή αυτή, αυτό περιλαμβάνει οποιονδήποτε ενήλικα αναφέρει ότι είναι ιδιαίτερα σχολαστικός με τουλάχιστον δύο από τους τέσσερις παράγοντες, ενώ αντίθετα  δεν αναφέρει χαμηλό επίπεδο θρησκευτικής τήρησης σε κανέναν από αυτούς τους εξής τέσσερις τομείς: παρακολούθηση θρησκευτικών λειτουργιών τουλάχιστον κάθε μήνα, προσευχή τουλάχιστον καθημερινά, πίστη στον Θεό με απόλυτη βεβαιότητα και λέγοντας ότι η θρησκεία είναι πολύ σημαντική για αυτούς. Επιπλέον, εάν ένα άτομο αναφέρει χαμηλό επίπεδο θρησκευτικότητας σε ένα από τα μέτρα (όπως σπάνια ή ποτέ παρακολούθηση θρησκευτικών λειτουργιών), θα εξακολουθεί να θεωρείται «πολύ θρησκευόμενο» εάν αναφέρει ιδιαίτερα θρησκευτικές συμπεριφορές στα άλλα τρία μέτρα.

Τα αποτελέσματα έδειξαν, ότι συνολικά, οι Κεντροευρωπαίοι είναι πιο πιθανό από τους Δυτικοευρωπαίους να είναι βαθιά θρησκευόμενοι. Για παράδειγμα, στην Αρμενία και την Ελλάδα, περίπου οι μισοί ενήλικες είναι πολύ θρησκευόμενοι. Εν τω μεταξύ, μόνο ένας στους δέκα ανθρώπους στη Δανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο πληροί τις προϋποθέσεις ως άκρως θρησκευόμενος με αυτά τα κριτήρια.

Ένα παρόμοιο μοτίβο ισχύει όταν εξετάζουμε τις τέσσερις μετρήσεις της θρησκευτικής δέσμευσης μεμονωμένα, με τους Κεντρικούς και Ανατολικοευρωπαίους γενικά πιο πιθανό από τους Δυτικοευρωπαίους να λένε ότι η θρησκεία είναι πολύ σημαντική στη ζωή τους, παρακολουθούν θρησκευτικές λειτουργίες τουλάχιστον κάθε μήνα, προσεύχονται κάθε μέρα και πιστεύουν στον Θεό με απόλυτη βεβαιότητα. Για παράδειγμα, οι μισοί ή περισσότεροι ενήλικες στην Αρμενία, τη Βοσνία, τη Γεωργία, την Ελλάδα και τη Ρουμανία λένε ότι η θρησκεία είναι πολύ σημαντική στη ζωή τους, σε σύγκριση με περίπου έναν στους δέκα στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και πολλές άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Ταυτόχρονα, δεν έχουν όλες οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης χαμηλά επίπεδα θρησκευτικής δέσμευσης και δε βρίσκονται όλες οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στο υψηλότερο άκρο του δείκτη. Για παράδειγμα, το 37% των Πορτογάλων ενηλίκων είναι βαθιά θρησκευόμενοι, πολύ περισσότερο από άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης και στα ίδια επίπεδα με την Πολωνία. Επίσης, η Τσεχία και η Εσθονία έχουν επίπεδα θρησκευτικότητας παρόμοια με τη Δανία, αισθητά χαμηλότερα από εκείνα στις περισσότερες άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.