Από τη Σρι Λάνκα στο Νεπάλ: Τα κινήματα της Gen Z που έφεραν την ανατροπή

Μια απρόβλεπτη και βίαιη λαϊκή εξέγερση σάρωσε το Νεπάλ, με την Gen Z να παίρνει στα χέρια της το μέλλον της χώρας. Οι δρόμοι της Κατμαντού γέμισαν με εικόνες καταστροφής, ενώ η πολυτελής βίλα του πρώην πρωθυπουργού Κ.Π. Σάρμα Όλι τυλίχθηκε στις φλόγες.

Ο ίδιος, φυλασσόμενος από τον στρατό, παραμένει σε άγνωστη τοποθεσία, μακριά από την οργή του πλήθους. Ακόμα και το ιστορικό κοινοβούλιο στο Singha Durbar καταστράφηκε, με τους μαυρισμένους τοίχους του να μοιάζουν με μνημείο ενός συστήματος που κατέρρευσε.

Μέσα σε λίγες ημέρες, η πολιτική πραγματικότητα της χώρας ανατράπηκε πλήρως. Η Σουσίλα Κάρκι, πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και γνωστή για τη σκληρή στάση της απέναντι στη διαφθορά, ορκίστηκε ως η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός του Νεπάλ. Το γεγονός αυτό σηματοδότησε την αρχή μιας νέας πολιτικής εποχής, με έμφαση στη διαφάνεια και τη λογοδοσία.

Το κίνημα της νεολαίας δεν είχε καθορισμένη ηγεσία. Γεννήθηκε αυθόρμητα, μέσα από την οργή και την αγανάκτηση χιλιάδων νέων ηλικίας 13 έως 28 ετών. Η σπίθα που άναψε τη φωτιά ήταν η απόφαση της κυβέρνησης Όλι να μπλοκάρει τα social media, επιχειρώντας να φιμώσει τη φωνή των πολιτών. Η απόπειρα αυτή, όμως, λειτούργησε αντίστροφα: οι νέοι ενώθηκαν πιο δυνατά από ποτέ και κατέβηκαν στους δρόμους για να απαιτήσουν αλλαγή.

Στα κοινωνικά δίκτυα, hashtags όπως #NepoBaby και #NepoKids έγιναν viral, καταγγέλλοντας τον νεποτισμό της πολιτικής ελίτ. Φωτογραφίες από τα παιδιά πολιτικών να ποζάρουν με πολυτελή ρούχα, να οδηγούν ακριβά αυτοκίνητα και να περνούν διακοπές σε exclusive θέρετρα εξόργισαν μια γενιά που αναγκάζεται να μεταναστεύει μαζικά για χαμηλόμισθες και επικίνδυνες δουλειές στο εξωτερικό.

Η προσωρινή κυβέρνηση υπό την Κάρκι θα έχει διάρκεια έξι μηνών, με κύρια αποστολή τη διοργάνωση εκλογών τον Μάρτιο, αλλά και την οικοδόμηση ενός νέου μοντέλου διακυβέρνησης βασισμένου στη διαφάνεια και την κοινωνική ισότητα. Τα μεγάλα παραδοσιακά κόμματα αποκλείστηκαν από το μεταβατικό σχήμα, σε μια προσπάθεια να τερματιστεί η εποχή της διαφθοράς και της οικογενειοκρατίας.

Η περίπτωση του Νεπάλ θυμίζει αντίστοιχες εξεγέρσεις στη Σρι Λάνκα και το Μπαγκλαντές, όπου επίσης νεανικά κινήματα ανέτρεψαν πανίσχυρα καθεστώτα. Με το 40% του πληθυσμού της Νότιας Ασίας να είναι κάτω των 18 ετών, οι κοινωνιολόγοι μιλούν για μια τεράστια αλλά ανεκμετάλλευτη «νεανική δύναμη» που πλέον βρίσκει φωνή μέσω των social media.

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες. Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η μετάβαση δεν θα είναι εύκολη: η ανεργία, οι κοινωνικές ανισότητες και η πολιτική αστάθεια δεν λύνονται σε λίγους μήνες. Παρ’ όλα αυτά, η νεολαία του Νεπάλ έδειξε ότι έχει τη δύναμη να φέρει την αλλαγή. Το μέλλον της χώρας μπορεί να είναι αβέβαιο, αλλά η ελπίδα για μια νέα πολιτική κουλτούρα είναι πιο ζωντανή από ποτέ.