Όταν το να πλυθείς ήταν… αμαρτία: Οι παράλογοι φόβοι του Μεσαίωνα

Μετά το ξέσπασμα του Μαύρου Θανάτου, η καθαριότητα στη μεσαιωνική Ευρώπη δεν ήταν απλά «απλή συνήθεια» — θεωρούνταν ύποπτη και επικίνδυνη. Οι θρησκευτικοί ηγέτες και οι κοινωνικές πεποιθήσεις της εποχής συνέδεαν το μπάνιο με ασθένειες και ηθική διαφθορά. Ναι, καλά διάβασες: το νερό θεωρούνταν εχθρός της υγείας και της ψυχικής ακεραιότητας!

Το μπάνιο ως «πόρτα προς τον κίνδυνο»

Τα δημόσια λουτρά είχαν κακή φήμη. Ήταν χώροι όπου συνδέονταν η πορνεία και οι «αμαρτωλές απολαύσεις». Ο φόβος ότι το νερό άνοιγε τους πόρους του σώματος και επέτρεπε στις ασθένειες να εισχωρήσουν, έκανε πολλούς να τα αποφεύγουν. Αντί για νερό, οι άνθρωποι καθάριζαν το σώμα τους τρίβοντας το με στεγνά πανιά και χρησιμοποιώντας βαριά αρώματα για να κρύψουν τις οσμές.

Η καθαριότητα ως πολυτέλεια… και μυστικό

Οι πλούσιοι που μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά το ιδιωτικό μπάνιο φρόντιζαν να μην το διαφημίζουν. Οποιαδήποτε επίδειξη καθαριότητας θεωρούνταν ματαιοδοξία ή υπερβολή. Ταυτόχρονα, οι απλές πρακτικές «στεγνού καθαρισμού» όχι μόνο δεν προστάτευαν από ασθένειες, αλλά πιθανότατα συνέβαλαν στη διάδοσή τους.

Η επιστροφή του μπάνιου… αιώνες αργότερα

Η ευρεία αποδοχή της προσωπικής υγιεινής θα αργούσε να επιστρέψει. Μόνο τον 19ο αιώνα, με τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια υγεία και τις πρόοδοι στην επιστήμη, η κοινωνία άρχισε να αναθεωρεί τις πεποιθήσεις αιώνων και το μπάνιο επανήλθε στη ζωή των ανθρώπων.

Η ιστορία αυτή μας θυμίζει πόσο περίεργες και… επικίνδυνες μπορεί να γίνουν οι παρανοήσεις γύρω από την υγεία και την καθαριότητα. Και ναι, για αιώνες, το «καθάρισμα με νερό» θεωρούνταν αμαρτία!