Γιατί αυξάνονται τα ποσοστά καρκίνου του πνεύμονα σε μη καπνιστές

Ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν ανέκαθεν στενά συνδεδεμένος με το κάπνισμα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση των περιστατικών σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), ο καρκίνος του πνεύμονα στους μη καπνιστές είναι πλέον η πέμπτη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.

Η σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση

Η ρύπανση της ατμόσφαιρας φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην αύξηση αυτών των περιστατικών. Το 2022, περίπου 200.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα συνδέθηκαν με την έκθεση σε ρυπογόνους παράγοντες, σύμφωνα με έρευνα του IARC που δημοσιεύθηκε στο Lancet Respiratory Medicine. Το αδενοκαρκίνωμα, ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του πνεύμονα στους μη καπνιστές, φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με τη μόλυνση του αέρα.

Ο Dr. Freddie Bray, επικεφαλής της μελέτης, τόνισε ότι είναι απαραίτητη η συστηματική παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου και η αναγνώριση νέων παραγόντων κινδύνου. Με τη μείωση των ποσοστών καπνίσματος σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, το ποσοστό καρκίνου του πνεύμονα στους μη καπνιστές αυξάνεται, κάτι που υπογραμμίζει τη σημασία της ρύπανσης ως εναλλακτικής αιτίας.

Το αδενοκαρκίνωμα αποτελεί πλέον το 45,6% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα στους άνδρες και το 59,7% στις γυναίκες. Είναι εντυπωσιακό ότι στις γυναίκες τα περιστατικά αυξάνονται, σε αντίθεση με τους άνδρες όπου παρατηρείται πτώση. Το 2023, στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι διαγνώσεις στις γυναίκες ξεπέρασαν για πρώτη φορά εκείνες των ανδρών.

Η παγκόσμια κρίση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Σύμφωνα με την πλατφόρμα AirVisual, οι πόλεις με τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση περιλαμβάνουν το Δελχί (Ινδία), το Μπισκέκ (Κιργιστάν), τη Ντάκα (Μπανγκλαντές) και την Καλκούτα (Ινδία). Στην Ευρώπη, η Βουδαπέστη καταγράφει τις υψηλότερες τιμές ρύπανσης, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλά στη σχετική λίστα, στην 85η θέση. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι κάτοικοι των μεγαλουπόλεων έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αναπνευστικών προβλημάτων και άλλων σοβαρών ασθενειών.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μια «παγκόσμια καταστροφή για την υγεία». Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει αυστηρότερους κανόνες για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, στοχεύοντας να προσεγγίσει τα πρότυπα του ΠΟΥ έως το 2030.