Μεξικό: Η «πόλη» που χάθηκε για πάντα – 130.000 ζωές εξαφανισμένες στον πόλεμο των ναρκωτικών

Από το 2007, όταν ο τότε πρόεδρος Φελίπε Καλδερόν κήρυξε τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών», περισσότεροι από 130.000 άνθρωποι έχουν χαθεί στο Μεξικό. Ένας αριθμός που ισοδυναμεί με τον πληθυσμό μιας ολόκληρης πόλης.

Χιλιάδες συγγενείς αγνοουμένων, φίλοι και ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατέβηκαν ξανά στους δρόμους, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θυμάτων Αναγκαστικών Εξαφανίσεων. Διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στην Πόλη του Μεξικού, τη Γουαδαλαχάρα, την Κόρδοβα αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας, με τους διαδηλωτές να απαιτούν δικαιοσύνη και αποφασιστική δράση από την κυβέρνηση της προέδρου Κλαούντια Σάινμπαουμ.

Οι ιστορίες πίσω από τις εξαφανίσεις ποικίλλουν: κάποιοι υποχρεώθηκαν να ενταχθούν σε καρτέλ ναρκωτικών, άλλοι εκτελέστηκαν επειδή αρνήθηκαν. Η γεωγραφική διασπορά των κινητοποιήσεων – από την Οαχάκα έως τη Σονόρα και το Ντουράνγκο – αποτυπώνει το εύρος μιας κρίσης που αγγίζει κάθε γωνιά της χώρας.

Στην πρωτεύουσα, οι πορείες παρέλυσαν την κυκλοφορία σε κεντρικές αρτηρίες, ενώ οι οικογένειες των αγνοουμένων, οργανωμένες σε ομάδες αναζήτησης γνωστές ως buscadores, συνεχίζουν να ψάχνουν με δικά τους μέσα στην ύπαιθρο και τις ερήμους. Συχνά ακολουθούν πληροφορίες που προέρχονται ακόμα και από τα ίδια τα καρτέλ, με μεγάλο προσωπικό ρίσκο. Πρόσφατα, μετά τον εντοπισμό ενός φερόμενου «ναρκο-ράντσου» στη Χαλίσκο, μέλη μιας τέτοιας ομάδας εξαφανίστηκαν, γεγονός που δείχνει το πόσο επικίνδυνη είναι η δράση τους.

Ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει την κατάσταση «ανθρώπινη τραγωδία τεράστιων διαστάσεων». Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος: στον εμφύλιο της Γουατεμάλας (1960–1996) εξαφανίστηκαν περίπου 40.000 άνθρωποι, ενώ στη στρατιωτική δικτατορία της Αργεντινής (1976–1983) ο αριθμός των αγνοουμένων εκτιμάται στους 30.000. Το Μεξικό, μέσα σε λιγότερο από δύο δεκαετίες, μετρά πάνω από τετραπλάσιες περιπτώσεις.