Η απάντηση των Νετανιάχου και Τραμπ στην αναγνώριση της Παλαιστίνης από την Ευρώπη

Δεκάδες ηγέτες συγκεντρώθηκαν χθες, Δευτέρα, στην έδρα του ΟΗΕ για να στηρίξουν επίσημα την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους, σηματοδοτώντας μια ιστορική διπλωματική καμπή σχεδόν δύο χρόνια μετά την έναρξη της αιματηρής σύγκρουσης στη Γάζα.

Η πρωτοβουλία αυτή, παρά την έντονη αντίδραση του Ισραήλ και των ΗΠΑ, αποτυπώνει την αυξανόμενη διπλωματική απομόνωση του Τελ Αβίβ στη διεθνή σκηνή.

Νέο κύμα αναγνωρίσεων και διπλωματικές πιέσεις

Στη διάσκεψη που συνδιοργάνωσαν η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία, ο Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι το Παρίσι θα προχωρήσει στην αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης. Μια κίνηση με τεράστιο πολιτικό και ηθικό συμβολισμό για τους Παλαιστινίους, η οποία όμως δεν αλλάζει ουσιαστικά την κατάσταση στο πεδίο της μάχης, όπου ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει την κλιμακούμενη εκστρατεία του. Με περισσότερους από 65.000 νεκρούς Παλαιστινίους από τον Οκτώβριο του 2023, όταν ξέσπασε ο πόλεμος μετά την επίθεση της Χαμάς, η ισραηλινή κυβέρνηση, η πιο ακροδεξιά στην ιστορία της χώρας, επιμένει ότι δεν πρόκειται ποτέ να δεχθεί παλαιστινιακό κράτος.

Στη σύνοδο έδωσαν το παρών ηγέτες όπως ο Ταγίπ Ερντογάν, ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ και ο Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ χαιρέτισε την τάση αναγνώρισης που έχει εξαπλωθεί στη Δύση, υπογραμμίζοντας ότι ήδη η πλειοψηφία των κρατών - μελών του ΟΗΕ τάσσεται υπέρ της Παλαιστίνης. Ήδη Λουξεμβούργο, Μάλτα, Βέλγιο και Μονακό προστέθηκαν στον κατάλογο των χωρών που δηλώνουν ανοιχτά την αναγνώριση. Πάνω από τα τρία τέταρτα των 193 μελών του ΟΗΕ έχουν υιοθετήσει αυτή τη θέση, ενώ ο Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος μίλησε μέσω βιντεοσύνδεσης, αφού οι ΗΠΑ δεν του χορήγησαν βίζα, κάλεσε όσες χώρες δεν έχουν ακόμη πράξει το ίδιο «να σταθούν στη σωστή πλευρά της ιστορίας».

Στο στόχαστρο του Ισραήλ η Δυτική Όχθη

Παρά τις αναγνωρίσεις, το παλαιστινιακό κράτος παραμένει απλώς παρατηρητής στον ΟΗΕ χωρίς δικαίωμα ψήφου. Για να αποκτήσει καθεστώς πλήρους μέλους, απαιτείται έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου οι ΗΠΑ ασκούν βέτο. Η Ουάσιγκτον, μαζί με το Ισραήλ, μποϊκόταραν τη διάσκεψη. Ο Ισραηλινός πρεσβευτής Ντάνι Ντανόν υπογράμμισε ότι τα ζητήματα αυτά πρέπει να λυθούν αποκλειστικά μέσω απευθείας διαπραγματεύσεων, ενώ η ισραηλινή κυβέρνηση εξετάζει αντίμετρα, από πιθανές διμερείς κυρώσεις κατά της Γαλλίας έως νέα σχέδια προσάρτησης εδαφών στη Δυτική Όχθη. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, που την επόμενη εβδομάδα θα συναντηθεί στην Ουάσινγκτον με τον Ντόναλντ Τραμπ, αναμένεται να καθορίσει τη σκληρή γραμμή της ισραηλινής απάντησης.

Η Ευρώπη, πάντως, παραμένει διχασμένη. Αν και η πλειοψηφία των χωρών στηρίζει την αναγνώριση, δύο από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της ηπείρου, η Γερμανία και η Ιταλία, έχουν δηλώσει ότι δεν σκοπεύουν να ακολουθήσουν την τάση στο άμεσο μέλλον. Το Βερολίνο, επικαλούμενο το ιστορικό βάρος του Ολοκαυτώματος, εξακολουθεί να παρέχει πολιτική στήριξη στο Ισραήλ, αν και επικρίνει όλο και πιο έντονα την πολιτική του. Η Ρώμη, από την πλευρά της, χαρακτηρίζει την αναγνώριση «αντιπαραγωγική».

Ήδη πάντως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κρίσιμος σύμμαχος του Ισραήλ μετά τις Συμφωνίες του Αβραάμ, προειδοποιούν ότι ενδεχόμενες νέες προσαρτήσεις θα τινάξουν στον αέρα τη fragile ισορροπία της περιοχής.

Η χθεσινή διάσκεψη κατέδειξε ότι, αν και το Ισραήλ εξακολουθεί να έχει την αμέριστη στήριξη των ΗΠΑ, η διεθνής κοινότητα κινείται ολοένα πιο ανοιχτά υπέρ της Παλαιστίνης. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: μπορεί η πολιτική πίεση να μετατραπεί σε ουσιαστική αλλαγή ή θα μείνει απλώς σε συμβολικές δηλώσεις, ενώ στη Γάζα η αιματοχυσία συνεχίζεται;