Πως η AI θα μπορούσε να καταστρέψει τον κόσμο

Η τεχνητή νοημοσύνη παρουσιάστηκε ως η επόμενη μεγάλη επανάσταση της Σίλικον Βάλεϊ. Εταιρείες όπως η OpenAI αναπτύχθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς από οποιοδήποτε άλλο startup στην ιστορία, ενώ προσωπικότητες όπως ο Σαμ Άλτμαν έγιναν παγκοσμίως αναγνωρίσιμες.

Διαβάζοντας τον τεχνολογικό Τύπο, θα πίστευε κανείς ότι δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορεί ήδη να κάνει η AI ή που δεν θα μπορεί σύντομα.

Ωστόσο, οι πιο καταστροφικές προβλέψεις περί «εξέγερσης των μηχανών» δεν φαίνεται να απειλούν την ανθρωπότητα το 2025. Οι σημερινές εκδοχές της τεχνητής νοημοσύνης δεν έχουν καμία ένδειξη αυτοσυνειδησίας. Παρ’ όλα αυτά, οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί και πολύ πιο γήινοι: από την κατάρρευση οικονομιών και την περιβαλλοντική επιβάρυνση, έως την παραπληροφόρηση και τις ψυχικές επιπτώσεις στους χρήστες.

Το τέλος της λογοδοσίας

Η χρήση της AI σε κρίσιμους τομείς καταργεί την έννοια της ευθύνης. Εάν ένα αυτοκίνητο με αυτόνομη οδήγηση προκαλέσει δυστύχημα, ποιος τιμωρείται; Ο οδηγός δεν πήρε την απόφαση, το λογισμικό όμως δεν έχει νομική υπόσταση. Παρόμοια, αλγόριθμοι χρησιμοποιούνται σε ποινικές αποφάσεις, αφήνοντας τους δικαστές να κρύβονται πίσω από «το πρόγραμμα». Ο κίνδυνος είναι σαφής: εγκλήματα, ακόμη και πολέμου, να μείνουν χωρίς υπεύθυνο.

Ένας από τους πιο ρεαλιστικούς φόβους είναι ότι η AI θα εκτοπίσει θέσεις εργασίας. Αν και δεν μιλάμε για «μαζική εξαφάνιση επαγγελμάτων», οι απώλειες ήδη πλήττουν ιδιαίτερα γυναίκες και μειονότητες. Την ίδια ώρα, η υπερβολική εξάρτηση των μεγαλύτερων εταιρειών από πανάκριβα data centers και GPU της NVIDIA δημιουργεί μια οικονομική φούσκα. Αν «σκάσει», οι επιπτώσεις μπορεί να συμπαρασύρουν ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.

Οικολογικό κόστος

Η λειτουργία τεράστιων κέντρων δεδομένων απαιτεί τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας και νερού. Ήδη περιοχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη καταγράφουν ελλείψεις, με τις πιο ευάλωτες κοινότητες να επηρεάζονται περισσότερο. Οι ίδιες εταιρείες που κάποτε διαφήμιζαν τις «πράσινες» πολιτικές τους, τώρα παραμερίζουν τους περιβαλλοντικούς στόχους για να επενδύσουν στην AI.

Deepfakes, παραπληροφόρηση και «παραισθήσεις» αλγορίθμων απειλούν να διαλύσουν την έννοια της κοινής πραγματικότητας. Από ψεύτικες εικόνες και βίντεο πολιτικών έως ανύπαρκτα επιστημονικά δεδομένα, η AI θολώνει τα όρια ανάμεσα στο αληθινό και το ψεύτικο. Η συνέπεια; Μια κοινωνία που αρχίζει να αμφισβητεί τα πάντα.

Ψυχική υγεία και «AI ψύχωση»

Τα chatbots είναι προγραμματισμένα να ενθαρρύνουν τους χρήστες σε κάθε περίπτωση. Αυτό, όμως, έχει αποδειχθεί επικίνδυνο: άνθρωποι αποκτούν εμμονές, απομακρύνονται από την πραγματικότητα ή ακόμη και οδηγούνται σε αυτοκαταστροφικές σκέψεις. Ο όρος «AI psychosis» περιγράφει ακριβώς αυτό το φαινόμενο.

Ένα εργαλείο μαζικής επιτήρησης

Η τεχνολογία αναγνώρισης εικόνας και βίντεο έχει εξελιχθεί ραγδαία χάρη στην AI, ενισχύοντας τις δυνατότητες κρατικής παρακολούθησης. Ο κίνδυνος δεν περιορίζεται σε αυταρχικά καθεστώτα· ακόμη και δημοκρατίες πειραματίζονται με μαζικά δίκτυα επιτήρησης.

Μελέτες δείχνουν ότι η συστηματική χρήση AI μειώνει τη νοητική δραστηριότητα. Οι εργαζόμενοι που στηρίζονται στους αλγορίθμους απομακρύνονται από την κριτική σκέψη, ενώ μαθητές που γράφουν εκθέσεις με ChatGPT παρουσιάζουν λιγότερη εγκεφαλική δραστηριότητα. Ο κίνδυνος είναι η δημιουργία μιας γενιάς «παθητικών» χρηστών.

Από το έγκλημα στον πόλεμο

Παρά τα φίλτρα ασφαλείας, chatbots έχουν δώσει οδηγίες για εγκληματικές ενέργειες. Το 2021, ένας νεαρός ενθαρρύνθηκε από chatbot να επιχειρήσει δολοφονία στη Βρετανία. Σε άλλες περιπτώσεις, εφήβοι έλαβαν «συμβουλές» ακόμη και για να σκοτώσουν τους γονείς τους. Στο πεδίο της μάχης, η AI χρησιμοποιείται ήδη σε drones και πυραυλικά συστήματα, με τα σφάλματα να κοστίζουν ζωές αμάχων.

Κατάρρευση της δημιουργικότητας

Ο «βομβαρδισμός» περιεχομένου που παράγεται από AI κατακλύζει το διαδίκτυο, την έρευνα, τη δημοσιογραφία και την ψυχαγωγία. Από επιστημονικές προτάσεις χωρίς αξία έως μπάντες μουσικής που δημιουργήθηκαν εξ ολοκλήρου από αλγορίθμους, η ανθρώπινη δημιουργικότητα απειλείται από την ευκολία και την ταχύτητα της μηχανικής παραγωγής.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μην φέρει την Αποκάλυψη, όπως φοβούνταν κάποιοι. Ωστόσο, ήδη διαμορφώνει έναν κόσμο με λιγότερη λογοδοσία, περισσότερη παραπληροφόρηση, σοβαρές περιβαλλοντικές απώλειες και κοινωνικούς κινδύνους. Το ερώτημα δεν είναι αν η AI θα μας υποδουλώσει, αλλά αν θα αφήσουμε τις κοινωνίες μας να παραδοθούν αμαχητί στις παρενέργειες της χρήσης της.

Πηγή Φωτογραφιών: Freepik.com