Η χώρα της Ευρώπης που «άντεξε» μόνο για μια μέρα

Η ιστορία παίζει πολλές φορές άσχημα παιχνίδια. «Όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο θεός γελάει» συνηθίζει να λέει ο λαός και στην περίπτωση της Καρπαθο – Ουκρανίας, αυτή η ρήση είναι η πιο εύστοχη. Πρόκειται για το πιο βραχύβιο κράτος που υπήρξε στην ιστορία, αφού «άντεξε» μετά βίας για 24 ώρες! Πως έγινε αυτό;

Η περιοχή της Καρπαθο – Ουκρανίας ανήκε στην παλιά Τσεχοσλοβακία από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν και διαλύθηκε η Αυστρο - Ουγγαρία. Όταν ο Χίτλερ προσάρτησε κάποια μέρη της Τσεχοσλοβακίας το 1938, η Σλοβακία και η περιοχή της Καρπαθο – Ουκρανίας, ζήτησαν και πήραν μεγαλύτερη αυτονομία. Ένα χρόνο αργότερα, οι Ναζί εισέβαλλαν στην Τσεχοσλοβακία στις 15 Μαρτίου. Η Γερμανία κατάφερε να καταλάβει τα σημερινά εδάφη της Τσεχίας, μετατρέποντάς την σε προτεκτοράτο του Ράιχ. Η Σλοβακία αντέδρασε άμεσα και αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος.

Η Καρπαθο – Ουκρανία βρέθηκε σε μια περίεργη θέση. Η ανεξαρτησία της Σλοβακίας έκοψε κάθε δίοδο με την Πράγα. Οι σχέσεις με τους Πολωνούς δεν ήταν και οι καλύτερες και παρόλο που υπήρχε πάντα η θέληση για ένωση με την Ουκρανία, η σκέψη ότι θα ενωνόταν με την Σοβιετική Ένωση του Στάλιν, δεν προκαλούσε ενθουσιασμό.

Στις 15 Μαρτίου λοιπόν η περιοχή ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος. Η σημερινή σημαία της Ουκρανίας (μπλε και κίτρινη) επιλέχθηκε για επίσημο έμβλημα. Η χώρα, για όσο κράτησε, πρόλαβε να εκλέξει πρόεδρο και πρωθυπουργό. Όμως τα σχέδια για ανεξάρτητο κράτος ανατράπηκαν πριν καν αρχίσουν. Οι Ούγγροι, με τις ευλογίες του Χίτλερ, εισέβαλλαν στην Καρπαθο – Ουκρανία και πριν περάσουν 24 ώρες έβαλαν τέλος στην ιστορία της. Ένας συγγραφέας που βρέθηκε τότε στην περιοχή έγραψε: «Σε 24 ώρες ζήσαμε σε τρία κράτη χωρίς καν να κουνηθούμε». Ο πρόεδρος Avhustyn Voloshyn, που ουσιαστικά δεν υπήρξε ποτέ πρόεδρος, πέθανε έξι χρόνια αργότερα σε κάποια σκοτεινή φυλακή της Σοβιετικής Ένωσης.

Το 1945, οι Ούγγροι εκδιώχθηκαν από τον «Κόκκινο στρατό» και η περιοχή προσαρτήθηκε στην Σοβιετική Ένωση. Το 1991, έγινε μέρος της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Ακόμα και σήμερα, υπάρχει ένα μικρό κίνημα ανεξαρτητοποίησης της περιοχής, αλλά δεν φτάνει σε μέγεθος εκείνο της Κριμαίας.

Τα σύνορα των χωρών της Ευρώπης, και μάλιστα στην πρόσφατη ιστορία, ήταν πολύ πιο αυθαίρετα απ’ όσο πιστεύουμε. Και εξακολουθούν να είναι, λόγω των εδαφικών διεκδικήσεων αλλά και των εθνικιστικών κινημάτων που πληθαίνουν ολόενα στην «γηραιά ήπειρο». Η Καρπαθο – Ουκρανία «άντεξε» μια ημέρα. Η ανεξαρτησία άλλων κρατών, έχει πολλές φορές παραμείνει ιδέα. Οι άνθρωποι δεν θα σταματήσουν ποτέ να θέλουν περισσότερη αυτονομία. Το ζήτημα είναι αν μπορούν να την έχουν...