Πώς δημιουργήθηκαν τα Μετέωρα;
Η προέλευση των βράχων που συνθέτουν τα Μετέωρα εχει απασχολήσει επιστήμονες της διεθνούς κοινότητας
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Τα Μετέωρα δεν είναι μόνο το δεύτερο μεγαλύτερο μοναστικό κέντρο στην Ελλάδα, μετά το Άγιο Όρος, αλλά και ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο παγκοσμίου φήμης.
Παρά τις πολλές θεωρίες που έχουν προταθεί, η πλήρης εξήγηση της δημιουργίας τους παραμένει άγνωστη. Το όνομα "Μετέωρα" δόθηκε από τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, ιδρυτή της Μονής Μεγάλου Μετεώρου, ο οποίος ανέβηκε στον πλατύ βράχο το 1344 και τον ονόμασε "μετέωρο".
Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Φίλιπσον, που επισκέφθηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, οι εντυπωσιακοί βράχοι των Μετεώρων σχηματίστηκαν από υλικά που προέρχονταν από έναν αρχαίο ποταμό και εναποτέθηκαν σε μια θαλάσσια περιοχή που κάλυπτε τη Θεσσαλία. Στη συνέχεια, γεωλογικές μεταβολές ανύψωσαν την περιοχή όταν η θάλασσα αποτραβήχτηκε, αφήνοντας πίσω τους επιβλητικούς ογκόλιθους που βλέπουμε σήμερα. Κατά την ορογενετική διαδικασία της Πίνδου, ο ποτάμιος κώνος διασπάστηκε σε μικρότερους βράχους, αφήνοντας ανάμεσά τους την κοιλάδα του Πηνειού. Στις κορυφές αυτών των βράχων έχουν βρεθεί απολιθωμένα θαλάσσια όστρακα, απόδειξη της γεωλογικής ιστορίας τους.
Οι άνθρωποι της περιοχής και μοναχοί βρήκαν καταφύγιο σε αυτούς τους απόκρημνους βράχους για να προφυλαχθούν από επιδρομές και κατακτητές. Ήδη από τον 10ο αιώνα, οι πρώτοι ερημίτες αναζήτησαν την πνευματική τους γαλήνη εδώ, ζώντας με λιτότητα και αφοσιωμένοι στην προσευχή. Μέχρι τον 16ο αιώνα, είχαν δημιουργηθεί 24 μοναστήρια, ενώ τον 18ο αιώνα ξεκίνησε η παρακμή τους.
Από αυτά τα μοναστήρια, έξι συνεχίζουν να λειτουργούν μέχρι σήμερα: η Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, η Αγία Τριάδα, ο Άγιος Νικόλαος Αναπαυσάς και το Βαρλαάμ (ανδρικά μοναστήρια) και οι μονές Ρουσάνου και Αγίου Στεφάνου (γυναικεία). Οι τοιχογραφίες των ναών έχουν φιλοτεχνηθεί από γνωστούς αγιογράφους της εποχής, όπως ο Θεοφάνης και ο Φράγκος Κατελάνος.