NASA: Γιατί η Σελήνη… συρρικνώνεται

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η Σελήνη… μικραίνει, και αυτή η αργή αλλά σταθερή συρρίκνωση μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές προκλήσεις για τις μελλοντικές αποστολές στην επιφάνειά της.

Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, όμως νέα έρευνα φωτίζει το πόσο έντονα επηρεάζεται η περιοχή γύρω από τον νότιο πόλο της Σελήνης.

Τα τελευταία χρόνια, η NASA έχει εντείνει τα σχέδια εξερεύνησης και εγκατάστασης μόνιμων βάσεων, παρά τις δυσκολίες που συνάντησαν αποστολές όπως η εμπορική Peregrine που εκτοξεύθηκε πρόσφατα αλλά δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την αποστολή της. Ωστόσο, μια νέα μελέτη με τίτλο «Tectonics and Seismicity of the Moon’s South Polar Region», που δημοσιεύτηκε στο The Planetary Science Journal, δείχνει ότι η μορφολογία της Σελήνης αλλάζει πιο δραστικά απ’ όσο νομίζαμε.

Η μελέτη εστιάζει στη νότια πολική περιοχή, η οποία φαίνεται να συγκεντρώνει τις μεγαλύτερες πιέσεις. Καθώς ο σεληνιακός πυρήνας συνεχίζει να ψύχεται εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, η επιφάνεια της Σελήνης συστέλλεται, με αποτέλεσμα τη σταδιακή συρρίκνωση της περιφέρειάς της. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι πριν από περίπου 50 χρόνια η συγκεκριμένη περιοχή επλήγη από έναν από τους ισχυρότερους σεληνιακούς σεισμούς που έχουν καταγραφεί.

Ο επικεφαλής της έρευνας, Thomas R. Watters από το Smithsonian, εξηγεί ότι τα ρηχά σεληνιακά σεισμικά γεγονότα είναι ικανά να προκαλέσουν σημαντικές δονήσεις στην περιοχή του νότιου πόλου. Αυτές οι δονήσεις μπορεί να προέρχονται είτε από παλιά ρήγματα που ενεργοποιούνται ξανά είτε από νέα ρήγματα που δημιουργούνται λόγω της συνεχούς συστολής της Σελήνης.

pexels

Οι επιπτώσεις αυτών των μεταβολών είναι σημαντικές για την ασφάλεια των μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών. Η NASA σχεδιάζει να στείλει την αποστολή Artemis III το 2026, με στόχο την επιστροφή ανθρώπων στο φεγγάρι. Όμως η γεωλογική αστάθεια δημιουργεί νέες παραμέτρους που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό εγκαταστάσεων ή μόνιμων βάσεων.

Ο Watters τονίζει ότι η κατανομή των νεότερων ρηγμάτων, καθώς και η πιθανότητα δημιουργίας νέων, πρέπει να εξεταστούν σοβαρά πριν αποφασιστεί πού θα τοποθετηθούν οι σεληνιακοί σταθμοί. Ανάλογη είναι η άποψη του Nicholas Schmerr από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, συν-συγγραφέα της μελέτης, ο οποίος παρομοιάζει την επιφάνεια της Σελήνης με ένα στρώμα από χαλαρά, αιχμηρά θραύσματα που έχουν δημιουργηθεί από δισεκατομμύρια χρόνια προσκρούσεων αστεροειδών.

Αυτό το χαλαρό υλικό κάνει το έδαφος ιδιαίτερα ασταθές, αυξάνοντας τις πιθανότητες κατολισθήσεων και έντονων δονήσεων κατά τη διάρκεια σεισμών. Η εικόνα που προκύπτει είναι μια Σελήνη πολύ πιο δυναμική –και πιο επικίνδυνη– απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.