Γιατί ο Τραμπ μάλλον δεν θα πάρει το Νόμπελ – παρά την ειρήνη στη Γάζα

Από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κάνει ξεκάθαρο ότι θεωρεί τον εαυτό του άξιο του Νόμπελ. Ποιοι όμως θέλουν τελικά να βραβευτεί;

Το φετινό Νόμπελ Ειρήνης έχει ήδη μετατραπεί σε πολιτικό θρίλερ με επίκεντρο τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρώην –και εκ νέου– πρόεδρος των ΗΠΑ έχει βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων, καθώς πλήθος υποστηρικτών του, από αρχηγούς κρατών μέχρι οικογένειες Ισραηλινών ομήρων, ζητούν να τιμηθεί για τον καθοριστικό του ρόλο στην κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς.

Για τους ίδιους, ο Τραμπ «έφερε την ειρήνη» στη Μέση Ανατολή μετά από δύο χρόνια αιματηρού πολέμου.

Ο ίδιος, άλλωστε, δεν έχει κρύψει ποτέ την πεποίθησή του πως το αξίζει. Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, δηλώνει συχνά ότι «θα είναι προσβολή για τις Ηνωμένες Πολιτείες» αν δεν του απονεμηθεί το Νόμπελ, υποστηρίζοντας πως έχει «τερματίσει έξι ή επτά πολέμους».

Και πράγματι, η πρόσφατη συμφωνία στη Γάζα αποτέλεσε ένα σπάνιο διπλωματικό επίτευγμα, καθώς συνδυάζει την επιστροφή ομήρων με κατάπαυση του πυρός.

Ο Μπεντζαμίν Νετανιάχου, ο Ισαάκ Χέρτζογκ και ο Γιαΐρ Λαπίντ στήριξαν δημόσια την υποψηφιότητά του, ενώ Ισραηλινοί πολίτες και συγγενείς αιχμαλώτων ζήτησαν από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ να τον βραβεύσει. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η τύχη του βραβείου είχε ήδη κριθεί πριν ανακοινωθεί η συμφωνία.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Νόμπελ, Έρικ Άσαϊμ, η επιτροπή είχε ολοκληρώσει τις συνεδριάσεις της τη Δευτέρα, λίγες ημέρες πριν τη συμφωνία στη Μέση Ανατολή. Ο ιστορικός Άσλε Σβιν ήταν κατηγορηματικός: «Η απόφαση έχει ληφθεί. Ο Τραμπ δεν θα το πάρει φέτος».

Αν και οι υποστηρικτές του προβάλλουν ως επιχείρημα το τέλος των εχθροπραξιών, η επιτροπή λειτουργεί ανεξάρτητα και χωρίς να λαμβάνει υπόψη πολιτικές πιέσεις της τελευταίας στιγμής.

Ο Τραμπ φέρεται να είχε προταθεί πάνω από δέκα φορές φέτος, από πολιτικούς των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ασίας. Όμως, όπως τονίζει το Ίδρυμα Νόμπελ, η πρόταση δεν συνεπάγεται ένταξη στη βραχεία λίστα.

Ανάμεσα στις 338 υποψηφιότητες (244 άτομα και 94 οργανισμοί), τα επικρατέστερα ονόματα φέτος φαίνεται να είναι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η Γιούλια Ναβάλναγια –χήρα του Αλεξέι Ναβάλνι–, καθώς και οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και οι Ομάδες Έκτακτης Ανταπόκρισης του Σουδάν.

Wikipedia

Η ειρωνεία είναι ότι, ενώ ο Τραμπ επιδιώκει να παρουσιαστεί ως ειρηνοποιός, οι επικριτές του θεωρούν πως κινήθηκε ακριβώς αντίθετα από το «πνεύμα» του Άλφρεντ Νόμπελ. Η Νίνα Γκρέγκερ από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης υπενθυμίζει ότι «απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, εγκατέλειψε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και προκάλεσε εμπορικούς πολέμους». Παράλληλα, ο ιστορικός Σβιν σημειώνει ότι η υποστήριξή του προς τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ καθιστά δύσκολο να θεωρηθεί πραγματικός ειρηνοποιός.

Ακόμη και εντός της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, υπάρχει η αίσθηση ότι η αυτοπροβολή του Τραμπ λειτουργεί εις βάρος του. Ο αναπληρωτής πρόεδρος της επιτροπής, Άσλε Τόγιε, δήλωσε πως «οι δημόσιες εκστρατείες υπέρ ενός υποψηφίου έχουν συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα».

Τέσσερις Αμερικανοί πρόεδροι έχουν τιμηθεί μέχρι σήμερα με το Νόμπελ Ειρήνης: ο Θεόδωρος Ρούζβελτ (1906), ο Γούντροου Γουίλσον (1919), ο Τζίμι Κάρτερ (2002) και ο Μπαράκ Ομπάμα (2009). Το αν ο Τραμπ θα προστεθεί κάποτε στη λίστα παραμένει αμφίβολο — τουλάχιστον όχι φέτος.

Όπως όλα δείχνουν, η απόφαση του Όσλο είναι ήδη ειλημμένη. Οι πιθανότητες να δούμε τον Τραμπ να κρατά το βραβείο Ειρήνης την Παρασκευή είναι ελάχιστες. Ωστόσο, η πολιτική του σκιά και η επιρροή του στη διεθνή σκηνή φαίνεται πως θα συνεχίσουν να προκαλούν αντιδράσεις και διχασμό — ίσως, τελικά, περισσότερο απ’ όσο το ίδιο το βραβείο.