ΗΠΑ: Χρειάζεται η χώρα μια επανάσταση;

Σχεδόν έναν χρόνο μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, η αμερικανική κοινωνία δείχνει εξαντλημένη, καχύποπτη και βαθιά διχασμένη.

Μια νέα δημοσκόπηση του Politico σε συνεργασία με την εταιρεία Public First καταγράφει ένα πρωτοφανές κύμα δυσπιστίας απέναντι στους θεσμούς και μια διάχυτη αίσθηση ότι το «αμερικανικό όνειρο» έχει χάσει το νόημά του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, δύο στους τρεις Αμερικανούς θεωρούν «πολύ πιθανό» ή «σίγουρο» ότι η κυβέρνηση λέει συχνά ψέματα στους πολίτες. Η κρίση εμπιστοσύνης δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε κόμματα: το πιστεύει το 64% των ψηφοφόρων του Τραμπ και το 70% των υποστηρικτών της Καμάλα Χάρις. Η δυσπιστία απέναντι στο πολιτικό σύστημα έχει πλέον γίνει υπεράνω ιδεολογιών – ένα κοινό, σκοτεινό υπόβαθρο.

«Η Αμερική νιώθει χαμένη»

Η απαισιοδοξία για το μέλλον της χώρας είναι εξίσου έντονη: σχεδόν οι μισοί (49%) πιστεύουν ότι «οι καλύτερες μέρες της Αμερικής ανήκουν στο παρελθόν», ενώ μόλις το 41% θεωρεί ότι βρίσκονται ακόμη μπροστά.
«Η Αμερική μοιάζει με άνθρωπο που έχει χάσει τον προσανατολισμό του — πληγωμένος, μπερδεμένος, προσπαθεί να καταλάβει τι πήγε στραβά», σχολίασε ο Μόρι Τζάιλς, επικεφαλής της οργάνωσης Braver Angels, που δρα για τη γεφύρωση του πολιτικού χάσματος.

Η πολιτική επιστήμονας Τζένιφερ Μακόι από το Πανεπιστήμιο Georgia State εξηγεί ότι αυτή η αστάθεια είναι κυκλική: «Οι Αμερικανοί τείνουν να αξιολογούν τη χώρα μέσα από το φίλτρο της πολιτικής ταυτότητας. Αν κυβερνά το "άλλο" κόμμα, τα πράγματα φαίνονται πάντα χειρότερα».

Το τέλος του αμερικανικού ονείρου

Η κόπωση δεν περιορίζεται στην πολιτική. Για το 46% των ερωτηθέντων, το περίφημο «αμερικανικό όνειρο» δεν υπάρχει πια. Μόνο ένας στους τέσσερις (26%) διαφωνεί.
«Η κοινωνική κινητικότητα έχει παγώσει. Οι νέοι δεν βλέπουν διέξοδο. Δεν μπορούν να αγοράσουν σπίτι, να αποκτήσουν οικογένεια, να αποπληρώσουν τα δάνειά τους», λέει η Μακόι. Πράγματι, η απαισιοδοξία κορυφώνεται στους νέους 18–24 ετών, με 55% να δηλώνουν ότι «το όνειρο τελείωσε», έναντι 36% των άνω των 65.

Η εικόνα αυτή αποτυπώνει μια Αμερική που δεν πιστεύει πλέον στον μύθο της ευκαιρίας — μιας χώρας που έφτιαχνε την ταυτότητά της πάνω στην ιδέα ότι ο καθένας μπορεί να τα καταφέρει, αν προσπαθήσει αρκετά.

Ένας λαός χωρισμένος στα δύο

Η δημοσκόπηση δείχνει και μια κοινωνία που ζει μέσα στην πολιτική απομόνωση: το 59% θεωρεί ότι ο διχασμός είναι σήμερα «πολύ ή κάπως χειρότερος» απ’ ό,τι πριν πέντε χρόνια, ενώ έξι στους δέκα λένε ότι οι περισσότεροι φίλοι τους έχουν τις ίδιες πολιτικές απόψεις. Το φαινόμενο είναι σχεδόν ταυτόσημο σε ψηφοφόρους Τραμπ και Χάρις.

Η Αμερική, σημειώνει ο γερουσιαστής Κρις Μέρφι, «ζει μια κρίση σύνδεσης και νοήματος». Ο ίδιος προσθέτει πως «ο Τραμπ δεν είναι η αιτία, αλλά το σύμπτωμα μιας χώρας που έχει χάσει την αίσθηση του κοινού σκοπού».

Επανάσταση ή αναμόρφωση;

Η αίσθηση στασιμότητας οδηγεί σε αιτήματα ριζικών αλλαγών: πάνω από τους μισούς (52%) ζητούν «ριζική αναμόρφωση» της κοινωνίας, ενώ 35% προχωρούν πιο μακριά, λέγοντας ότι «η χώρα χρειάζεται επανάσταση». Παρ’ όλα αυτά, η πλειονότητα (64%) εξακολουθεί να δηλώνει υπερήφανη που είναι Αμερικανή, ένα παράδοξο που δείχνει πως, ακόμα κι αν η πίστη έχει διαρραγεί, η ταυτότητα δεν έχει χαθεί.

«Οι πολίτες χρειάζονται ελπίδα και εμπιστοσύνη», λέει ο Τζάιλς. «Ξέρουν ότι αυτό που ζουν τώρα δεν είναι φυσιολογικό. Δεν είναι βιώσιμο».

Η Αμερική του 2025 μοιάζει να βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο: κουρασμένη αλλά όχι παραδομένη, θυμωμένη αλλά ακόμη δεμένη με την ιδέα της αναγέννησης. Αν το αμερικανικό όνειρο έχει όντως χαθεί, τότε ίσως ήρθε η στιγμή που η χώρα θα αποφασίσει αν θέλει και αν μπορεί, να το ξαναπλάσει από την αρχή.