Ο πραγματικός λόγος που ένα φέρετρο μπορεί να εκραγεί

Συνήθως πιστεύουμε ότι όταν ένας άνθρωπος κλείσει για πάντα το καπάκι του φερέτρου του, όλα τελειώνουν εκεί. Η αλήθεια όμως είναι πως, κάτω από το χώμα ή μέσα στα μαυσωλεία, το σώμα συνεχίζει αθόρυβα τη φυσική διαδικασία της αποσύνθεσης, μια διαδικασία που προτιμάμε να μη φανταζόμαστε, όσο κι αν την ξέρουμε.

Η ταρίχευση, τα αεροστεγή φέρετρα και τα πανάκριβα κουτιά που υπόσχονται «ζωή χωρίς φθορά» είναι περισσότερο μια ψευδαίσθηση παρηγοριάς για τους ζωντανούς παρά μια πραγματική νίκη απέναντι στη φύση. Ό,τι είναι οργανικό, αποσυντίθεται. Και όσο πιο καλά «σφραγίσουμε» έναν άνθρωπο για να τον προστατεύσουμε από νερό, έντομα ή οξυγόνο, τόσο περισσότερο εγκλωβίζουμε την ίδια τη διαδικασία της αποσύνθεσης μέσα στο κουτί.

Κι εκεί γεννιέται κάτι που ακούγεται σαν αστικός μύθος, αλλά είναι απολύτως πραγματικό: το «φέρετρο που εκρήγνυται» (exploding casket syndrome). Μια δυσάρεστη, αλλά υπαρκτή κατάσταση που καλούνται κατά καιρούς να διαχειριστούν οι τελετουργοί κηδειών. Οι αέριες ουσίες που παράγονται κατά την αποσύνθεση, μεθάνιο, υδρόθειο, putrescine, cadaverine, ανεβάζουν πίεση στο ερμητικά κλειστό φέρετρο. Κάποια στιγμή, κάτι υποχωρεί: μια ένωση ανοίγει, το καπάκι ανασηκώνεται, το ξύλο ρηγματώνει. Κάποιες φορές το «μπαμ» είναι μικρό. Άλλες, είναι εντυπωσιακά άσχημο.

Τα πιο συχνά περιστατικά εμφανίζονται σε μαυσωλεία, όπου τα φέρετρα βρίσκονται πάνω από το έδαφος και οι υψηλές θερμοκρασίες λειτουργούν σαν… χύτρα ταχύτητας. Όταν η πίεση γίνει υπερβολική, υγρά και αέρια διαρρέουν — συχνά εμφανώς, προκαλώντας σκηνές που κανείς δεν θέλει να αντικρίσει. Είναι ένας από τους λόγους που οι εργαζόμενοι στους χώρους αυτούς γνωρίζουν καλά τι σημαίνει «κάτι δεν πάει καλά με έναν τάφο».

Όλα αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι το σώμα, ακόμη και μετά τον θάνατο, συνεχίζει τον δικό του «βιολογικό δρόμο»: οι ιστοί λιώνουν, τα όργανα υγροποιούνται, τα βακτήρια δουλεύουν ασταμάτητα. Αν το φέρετρο δεν επιτρέπει στην πίεση να φύγει, θα φύγει μόνη της — με τον δικό της τρόπο. Και αν η ζημιά είναι μεγάλη, ο νεκρός πρέπει να μεταφερθεί σε νέο φέρετρο, με το ανάλογο κόστος για την οικογένεια.

Παρότι σπάνιο, το «exploding casket syndrome» δεν είναι μύθος. Είναι απλώς μια υπενθύμιση ότι η φύση δεν σταματά επειδή σφραγίσαμε ένα καπάκι.